توانبخشی در دمانس

توانبخشی در دمانس  چیست ؟ مبتلایان به دمانس به علت کاهش عملکرد و مشکلات حرکتی در موراد شدید، نیاز به خدمات توانبخشی نیز خواهند داشت. خدمات توانبخشی شامل خدمات توانبخشی جسمی، شناختی، و مراقبتی می باشد.  خدمات حوزه توانبخشی موجب ارتقاء کیفیت زندگی فرد مبتلا، کمک به حفظ مهارت های او، تحریک و تقویت قوای ذهنی، تحریک و تقویت قوای بدنی، ارتقاء کیفیت خـلقی و روانی فرد مبتلا، پیشگیری از انزوای اجتماعی، استفاده از توانایی های باقیمانده، حفظ استقلال سالمند، کند نمودن سرعت پیشرفت بیماری، تقویت حس اعتماد و آرامش، تقویت حس عزت نفس فرد مبتلا می شود. خدمات توانبخشی  بر اساس تشخیص و وضعیت بیمار ( خفیف، متوسط و شدید )  ارائه می گردد که در سطح    PHC برای بهورز  و مراقب سلامت ( کارشناس روان ) توصیه های زیر پیشنهاد می گردد:

در سطح بهورز توصیه می گردد در حوزه های کاردرمانی ، فیزیوتراپی ، گفتار درمانی و شنوایی شناسی موارد زیر پیگیری و انجام شود .

انواع توانبخشی در دمانس

کاردرمانی  :

1. گفت و گو با بیمار در مورد علائقش، و کمک به بیمار برای تعیین حوزه هایی که با آنها دچار چالش شده و موقعیت هایی که در آنها افسرده و مضطرب می گردد.

2. تربیت و آموزش به یک مراقب برای انجام سرویس های لازم به بیمار و توجه به نیازهای او   مطابق با بسته آموزش مراقب

3. آموزش و ارائه منابع اطلاعاتی لازم به بیمار و مراقب وی جهت آگاهی بیشتر از بیماری و خدمات موجود برای مبتلایان

4. تبیین مسئولیت ها، تکرار فعالیت های روزمره، تشویق به استمرار یا افزایش فعالیت های لذت بخش با یک برنامه ریزی روزانه یا هفتگی، و به کارگیری آنها در جهت حفظ عملکرد اجتماعی

5. تبیین تغییراتی که در حیطه مسئولیت های او ایجاد خواهد شد، مانند رانندگی و استفاده از ابزار

6. تشویق تمرینات فیزیکی و رفتار مناسب

7. کمک به بیمار و مراقب برای پایه ریزی فعالیت های روزانه در مراکز

8. بکارگیری وسایل کمکی محیطی مانند تقویم، دفتر ملاقات روزانه، گزارش نویسی، دفتر یادداشت برای افزایش حافظه، و تشویق در بکارگیری در کار و مشغولیت

9. تعیین محیط های مناسب و یا تطابقات محیطی برای فعالیت هایی که بطور معمول فرد با آنها سر و کار دارد

10. در آموزش وظایف جدید بکارگیری از درون داده های حسی، شنوایی، بینایی و Kinestic و ایجاد فیدبکهای مثبت و ساپورتیو، درجه بندی فعالیت ها برای انجام موفق و کاهش اضطراب ها

11. آموزش ارتباطات، به بیمار آموزش داده شود چگونه از کلمه “من” برای بیان احساسات، نیاز هایش در پاسخ به تغییر سطح توانائی ها و احساساتش استفاده کند

• آموزش مراقب و تمرین چگونگی حفظ فعال و تسهیل در شروع وظایف برای بیمار

فیزیوتراپی:

• شناسایی عوامل محدود کننده اجتماعی و فیزیکی بیمار و ارجاع بیمار به فیزیوتراپیست جهت رفع آنها

• توصیه به فعال بودن و راه رفتن بیمار در صورت لزوم با یک همراه جهت حفظ و بهبودی توانایی حرکتی بیمار

• توصیه به انجام فعالیتهای ساده روزمره زندگی مانند مرتب کردن لباسها ، شانه زدن موها و پوشیدن و در آوردن لباسها

• کاهش ریسک افتادن بیمار از طریق مرتب کردن اتاق و برداشتن موانع از سر راه بیمار لغزنده نبودن کف دستشویی و حمام و عدم مصرف خودسرانه داروهای خواب آور ، در دسترس نبودن داروهای مختلف برای بیمار ، چک کردن فشار خون و مصرف مایعات کافی

• ایجاد حلقه ارتباطی با نزدیکان و اعضای خانواده از طریق تماس تلفنی و اینترنتی

• دسترسی به نور و هوای مناسب

گفتار درمانی:

در این سطح پیشنها می شود از آزمون های غیر رسمی استفاده می شود: بازگویی داستان-تأخیری و یادگیری واژه

بازگویی داستان – تأخیری: داستانی کوتاه برای بیمار خوانده می شود. از مراجع خواسته می شود به داستان با دقت گوش کند. سپس حدود ۳۰ دقیقه بعد از بیمار خواسته می شود هر آنچه از داستان بیاد می آورد بازگو کند (افراد مشکوک به دمانس به شدت در این تکلیف دچار مشکل می شوند)

یادگیری واژه: ده واژه از طبقه های مختلف معنایی گفته می شود و سپس بعد از ۲۰ دقیقه از مراجع خواسته می شود هر آنچه بیاد می آورد تکرار کند.

و در صورت مشاهده هر کدام از آسیب های ذکر شده در قسمت ارزیابی ، برای ارزیابی پیشرفته تر ارجاع داده می شود. فرد ارجاع دهنده باید از مراکز و متخصصینی که باید ارجاع دهد مطلع باشد. در صورت مشکوک بودن باید تا زمان مراجعه مراجع به سطح بالاتر پیگیری نماید

شنوایی شناسی و بینایی سنجی:

در صورت مشاهده مشکلات شنوایی و بینایی به سطح بعد ارجاع گردد

در سطح مراقب سلامت ( کارشناس سلامت روان) توصیه می گردد مداخلات زیر انجام پذیرد .

• آموزش خانواده

• آموزش بیمار

• مداخلات ارتقاء شناختی و پیشگیری از اختلال شناختی این مداخلات شامل : انجام تمرینات حافظه کوتاه مدت و بلند مدت ، تقویت انواع کارکردهای توجهی ، ارتقاء حل مسئله